فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت (Wallmart)، شرکت خرده‌فروش آمریکایی است که دارای بزرگترین شبکه‌های فروش مواد غذایی، سوپر مارکت‌ها و هاپرمارکت‌ها در جهان می‌باشد. این مجموعه در میان بزرگترین شرکت‌های جهان، در رده اول قرار دارد و در سال مالی 2019 با فروشی معادل 514 میلیارد دلار، به عنوان بزرگترین مجموعه جهان بر پایه میزان درآمد شناخته شد.
آشنایی بیشتر با فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت
فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت در سال 1962 توسط سام والتون و برادرش در آرکانزاس به صورت ساده و سنتی تاسیس شد. سام والتون تا 5 سالگی در مزرعه پدرش در اوکلاهاما کار می‌کرد و پس از آن به دلیل مشکلات اقتصادی، به همراه سایر اعضای خانواده به مناطق مختلف آمریکا مهاجرت کردند.
در سال 2011 در رتبه‌بندی انجام شده، توسط مجله فورچن، این مجموعه در جایگاه اول از بزگترین شرکت‌های عمومی جهانی قرار گرفت. این فروشگاه‌ها همچنین با دارا بودن بیش از دو میلیون کارمند، به عنوان بزرگترین کارفرمای خصوصی در سطح جهان به شمار می‌روند. شعبه مرکزی فروشگاه‌های زنجیره‌ای وال مارت در بنتونویل، آرکانزاس در ایالت متحده قرار دارد، همچنین این مجموعه در سال 1972 به عنوان یک شرکت عمومی وارد بازار بورس نیویورک شد.
آشنایی با داستان برند وال مارت
در سال 1942، سم والتون که یکی از کارمندان شرکت J.C. PPenney بود از برادران باتلر، یکی از شعبه‌های فروشگاه بن فرانکلین را اجاره کرد، در واقع سم با اجاره این فروشگاه قصد داشت محصولات بیشتر با سود کمتری را به فروش برساند. در ابتدا او با مشکلاتی مانند قیمت اولیه و اجاره‌بهای بالا مواجه شد، اما پس از گذشت مدتی و آشنایی با تامین کنندگانی که قیمت‌های اولیه کمتری را پیشنهاد می‌دادند، توانست سود حاصل از فروش را کم کند و در مقابل میزان فروش را 45% افزایش دهد. پس از گذشت پنج سال و اتمام اجاره‌نامه فروشگاه، او توانست با مالکان برای تمدید قراردارد به توافق برسد و مغازه Walton’s Five and dime را راه اندازی کند که در حال حاضر این مغازه به عنوان موزه وال مارت شناخته می‌شود.
بالاخره در سال 1962 والتون توانست اولین فروشگاه تخفیف‌دار با نام خود تاسیس کند. در اقدامی جسورانه، در پنج سال ابتدایی فعالیت خود، توانست 24 شعبه دیگر در نقاط مختلف تاسیس کند. در سال 1969 شرکت وال مارت ثبت شد و یک سال بعد از آن، اولین دفتر توزیع در راجرز راه‌اندازی شد. در این زمان وال مارت دارای 38 شعبه و 1500 کارمند بود. فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت در سال 1987 توانست شبکه ماهواره‌ای خود را به اتمام برساند. سم والتون برای این شبکه بیش از 24 میلیارد دلار سرمایه گذاری کرد که در زمان خودش بزرگترین شبکه ماهواره‌ای شخصی به حساب می‌آمد. مجموعه وال مارت برای نظارت بر مقدار موجودی محصولات تمامی فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت از این شبکه استفاده می‌کرد.
حوزه‌های فعالیت فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت
فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت از ابتدا هدف فروش مواد غذایی با سود بسیار کم را داشت، در حال حاضر نیز این فروشگاه در زمینه‌های زیر فعالیت دارد.
- فروشگاه‌ها که بزرگترین بخش را شامل می‌شوند و در سال 2005، 2.67 در صد فروش خالص شرکت از آن طریق به دست آمد که بر اساس همان فروشگاه‌های سنتی در آمریکا است. البته امروزه فروشگاه‌های آنلاین نیز در کنار آن قرار گرفته است. اجناس عرضه شده در این فروشگاه‌ها، طیف بسیار گسترده‌ای و متنوعی از موارد غذایی تا پوشاک را دارا است. فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت در آمریکا دارای 3864 شعبه و در سراسر جهان دارای 2670 شعبه می‌باشد. شعبات خارج از آمریکا در 15 کشور مانند مکزیک، چین، کانادا، برزیل، آلمان و … تاسیس شده‌اند.
- بازارهای میوه و سبزیجات یا سوپر سنترها که اولین بار در سال 1988 شروع به فعالیت کردند
- بازارهای محلی یا Neighbothood که عرضه کننده سبزیجات، کالاهای عمومی و دارویی هستند
- فروشگاه‌های بین‌المللی یا International که در 15 کشور جهان حدود 20 درصد فروش خالص وال مارت را تشکیل می‌دهند
- سامز کلا‌ب‌ها یا کلوپ‌های سم که خود یک شرکت 31 میلیارد دلاری به حساب می‌آید. این کلوپ‌ها دارای 46 میلیون عضو فعال در 350 شعبه را هستند. در واقع این کلوپ‌ها شریک بسیاری از کسب و کارهای کوچک هستند و به صورت انبار کالا در سراسر آمریکا، در ارتباط با خرده فروش‌ها و کسب و کارهای کوچک، رستوران‌ها، دفاتر، اغذیه فروش‌ها و… قرار دارند. حدود 13% از فروش، فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت از این درگاه‌ها حاصل می‌شود.
عوامل موفقیت فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت
از دلایل موفقیت فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت در جهان، می‌توان به تاکید سم والتون بر روی ابتکارات فردی، آزادی عمل و خودگردانی در قبال نظارت مستقیم بر فروشگاه‌ها اشاره کرد. والتون این فلسفه‌های ارتباطی با کارکنان را از جیمز کاش بنیان‌گذار شرکت جی سی پنی یا گرفت و خط و مشی مشخص و دقیقی را برای هر یک از فروشگاه‌های خود تعیین کرد.
استفاده از فناوری روز در فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت
والتون فروشگاه های خود را به صورت غیر متمرکز مدیریت می‌کرد و این موضوع باعث رویکرد تیمی در تصمیم‌گیری‌ها شد. اما این رویکرد بدون استفاده از تکنولوژی‌های روز مشکلات بسیار زیادی دارد. در حال حاضر، مدیران وال مارت از یک سیستم ارتباطی بزرگ برای ارتباط دائم با تمامی فروشگاه‌ها استفاده می‌کنند. علاوه بر این سیستم، مدیران داخلی از 6 فروند هواپیمای شخصی برای مراجعه و نظارت بر روی شعبات مختلف استفاده می‌کنند. همچنین برای ایجاد این ارتباط، از 6 کانال ماهواره‌ای برای ارسال پیام‌ها به تمام فروشگاه‌ها، با استفاده از رایانه‌های بسیار بزرگ که بخشی از سیستم پیچیده توزیع کمپانی است، استفاده می‌شود.
ویژگی‌های فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت
فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت با شعار «هر روز قیمت کمتر» شروع به کار کرد و با کاهش میزان سود حاصل از فروش، توانست محصولات بیشتری را به فروش برساند. در این فروشگاه‌ها، علاوه بر تخفیفات بر روی قیمت‌های برای هر محصول گاهی اوقات در مناسبت‌های ویژه، طرح‌هایی مانند فروش ویژه برای محصولات خاص گذاشته می‌شود. وال مارت در راستای جلب اعتماد مشتریان این هدف را برای خود مشخص کرده است.
از دیگر ویژگی‌های فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت می‌توان به قاعده‌ای موسوم به TEN FOOT اشاره کرد که توسط بنیان‌گذار این مجموعه مطرح و به اجرا گذاشته شده است. در این طرح، سم والتون کارمندان خود را تشویق می‌کرد تا زمانی که مشتریان وارد می‌شوند به استقبال آن‌ها بروند و آن‌ها را در پیدا کردن محصولات مورد نظرشان راهنمایی کنند. امروزه تمامی کارکنان فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت در سراسر جهان موظف به انجام این کار هستند.
از دیگر ویژگی‌های وال مارت، می‌توان به قاعده‌ای به نام SUNDOWN اشاره کرد که اساسا یک بخش حیاتی از فرهنگ شرکت محصوب می‌شود. این قاعده به معنای کار امروز را به فردا ننداختن است و با توجه به این موضوع کارکنان تلاش بیشتری برای پاسخ به سفارشات تلفنی یا حضوری می‌کنند. به همین دلیل است که فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت بدر زمینه خدمت رسانی به مشتریان خود بسیار مشهور است.
اصول ده‌گانه فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت
در سال 2004 بیانیه ارزش‌های مجموعه وال مارت تجدید نظر شد. در این بیانیه، ارزش‌هایی ارائه شده تا به کارکنان و تامین کنندگان در تصمیم‌گیری صحیح و انجام کارها کمک کند این 10 اصل به شرح زیر است.
- تابعیت از قانون در هر زمان و شرایط
- منصف و صادق بودن
- استفاده از اطلاعات صحیح
- جلوگیری از تناقض بین کار و زندگی شخصی
- تبعیض قائل نشدن بین مشتریان
- غیر اخلاقی عمل نکردن
- عدم در خواست غیر اخلاقی از فرد دیگر
- پرسیدن سوال در زمینه مسائل مختلف
- جلوگیری از بروز نقض اخلاق
- گزارش موارد غیر اخلاقی
مدیر عامل جدید شرکت وال مارت، لی اسکات، بر اجرای این ارزشها و اصول تاکید بسیار زیادی دارد و کسب و کار وال مارت را بر اساس صداقت، احترام و یکپارچگی می‌داند. در حال حاضر بیش از 1.8 میلیون نفر در 6200 شعبه، برای این مجموعه کار می‌کنند. همانطور که متوجه شدید وال مارت مجموعه بر اساس اخلاق و ارزشها است سام والت در سال 1962 این شرکت را بر پایه ارزش‌های زیر بنیان کرد.
- احترام به مشتریان
- خدمت به مشتریان
- تلاش برای تعالی
چشم‌انداز آینده فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت
مدیرعامل فروشگاه‌های زنجیره‌ای وال مارت معتقد است، غیر از ریسک کردن که ذات اصلی فعالیت‌های خرده فروشی است، شرکت در معرض خطرات بازار مانند تغییرات نرخ بهره و تبادل ارز خارجی است. اما با این حال برای افزایش استاندارد سطح زندگی مردم در سراسر جهان فعالیت می‌کنند.
ابتکارات فروشگاه زنجیره‌ای وال مارت
در اواخر سال 2005 مجموعه وال مارت، فروشگاه‌های جدید در تگزاس و کلرادو طراحی کرد که دارای توربین‌های بادی، صفحات خورشیدی نورگیر، دیگ‌های بخار با سوخت‌های زیستی، یخچال‌های خنک کننده و باغ‌های مخصوص بودند و از آن‌ها برای کاهش هزینه‌ها و صرف‌جویی در هزینه‌ها استفاده می‌کردند.
همچنین در سال 2006 فروشگاه وال مارت برای پیشی گرفتن از رقبا و جذب مشتریان مرفه‌تر، سوپرسنترهایی با امکانات مختلف تاسیس کرد. از جمله ویژگی‌های این سوپرسنترها می‌توان به کف‌پوش‌های چوبی، راهروهای عریض، رستوران، کافی شاپ و … با خدمات اینترنت رایگان اشاره کرد.
سخن پایانی
در مقاله از وب‌سایت هایپرفامیلی فروشگاه وال مارت و تاریخچه آن را معرفی کردیم. یکی از مواردی که سام والتون در زمان تاسیس این امپراتوری به آن اعتقاد داشت بر خلاف جریان آب شنا کردن بود. در زمانی که تمامی فروشگاه‌ها محصولات را با سودهای بالا می‌فروختند، برای جلب رضایت مشتری و فروش بیشتر محصولات خود را با کمترین سود ممکن به فروش گذاشت و موفقیت بسیار زیادی در این زمینه به دست آورد.
فروشگاه زنجیره‌ای هایپر فامیلی نیز در همین زمینه، در ایران اقدام به فعالیت نموده و محصولات خود را با کمترین سود ممکن به فروش می‌رساند. در هایپر ما، مشتریان عزیز می‌توانند تمامی محصولات را با تخفیف‌های استثنایی خریداری کنند.
