چهارشنبه سوری یکی از جشن های سنتی ایران است که در غروب آخرین سه‌شنبه سال و قبل از فرارسیدن نوروز برگزار می‌شود. در این مراسم رسوم مختلفی مانند آتش‌بازی، خوردن آجیل، برگزاری دورهمی های خانوادگی، قاشق زنی و … برگزار می‌شود. البته که امروزه برخی از این رسوم به فراموشی سپرده شده اند. اگر تمایل به آشنایی بیشتر با این مراسم محبوب و موارد مربوط به آن را دارید، تا انتهای این مطلب با هایپر همراه باشید.
بیشتر بدانید: سفره هفت سین سال جدید را به این روش بچینید
همه چیز درباره چهارشنبه سوری
یکی از پرشور ترین مراسم های مقدماتی نوروز که در بین افراد از محبوبیت زیادی برخوردار است، مراسم چهارشنبه سوری است. در گذشته همه افراد از آتش برای برگزاری این مراسم استفاده می‌کردند اما امروزه استفاده از مواد آتش‌زا و انفجاری افزایش یافته و این مراسم را کمی خطرناک کرده است. در واقع برخی افراد در استفاده از این مواد انفجاری و آتش، زیاده روی کرده و جان خود و دیگران را به خطر می‌اندازند. چهارشنبه سوری برخلاف نام خود، از غروب آخرین سه‌شنبه اسفند هر سال آغاز شده و تا پاسی از شب ادامه می‌یابد.
فلسفه چهارشنبه سوری چیست؟
معمولا مردم با برگزاری این مراسم به استقبال بهار می‌روند. مهم ترین اصل آن نیز روشن‌کردن آتشی بزرگ و پریدن از روی آن است تا با این کار بیماری و مشکلات را به آتش سپرده و سرخی و نیرو و گرما را از آتش هدیه بگیرند. از گذشته تاکنون، اعمال مختلفی مانند جاروسوزی، سوزاندن وسایل کهنه، کوزه شکنی و دود کردن اسپند برای دفع بلا و نحسی و رفع چشم زخم انجام می‌شد.
با آداب چهارشنبه سوری آشنا شوید
طبق رسومات قدیمی، در شب چهارشنبه سوری، کوچک ترها به دیدار بزرگترها رفته و در کنار هم خوش می‌گذرانند. معمولا افراد برخی شهرها مانند گیلان، به جمع آوری هیزم، بوته، ساقه برنج و یا برگ خرما می‌پردازند سپس آنها را در بعدازظهر سه‌شنبه، در محیط های باز مانند حیاط خانه یا خیابان به آتش کشیده و دور آن جمع می‌شوند. سپس با خواندن «سرخی تو از من، زردی من از تو»، از روی آتش می‌پرند.
متاسفانه در سال های اخیر، چهارشنبه سوری دچار تحولاتی شده و استفاده از مواد منفجره و صداهای وحشتناک بسیار رایج شده است. استفاده از این مواد نه تنها صداهای مهیب و آزاردهنده ایجاد می‌کند، بلکه موجب آسیب های جسمی زیادی نیز می‌شود. عواقب خطرناکی مانند سوختگی‌های شدید و حتی مرگ را می‌توان در نتیجه استفاده از این مواد خطرناک دانست.
مراسم های چهارشنبه سوری
قاشق زنی
در این مراسم، دختر و پسرهای جوان برای ناشناخته ماندن، روی سر خود چادری کشیده و سپس در خانه هفت همسایه را زده و با با قاشق به کاسه‌های در دست‌شان می‌زنند. صاحب‌خانه با شنیدن صدای قاشق‌زنی، به در خانه رفته و کاسه های آنها را با آجیل، شکلات، شیرینی، نقل یا پول پر می‌کند.
کوزه شکنی
از دیگر رسم های جالب ولی فراموش شده، کوزه شکنی است. انجام این مراسم به آن شکل بود که افراد پس از پریدن از روی آتش، کوزه را می‌شکنند. در واقع این اعتقاد وجود داشت که با شکستن کوزه، بدشانسی و بدبختی اهالی خانه از بین می‌رود.
فال گوش نشینی
در این رسم، افراد بخصوص دختران جوان، در سر گذر استاده و به صحبت رهگذران گوش می‌دهند. سپس با تفسیر این سخنان به نتیجه نیت خود پی می‌برند. به‌طوری که اگر صحبت شاد و خوبی بشنوند، می‌پندارند که حاجت‌شان برآورده خواهد شد و با شنیدن سخنان تلخ و غم‌بار به این نتیجه می‌رسند که در سال نو به مراد و آرزوی خود نخواهند رسید.
آتش بازی
از دیگر رسوم جذاب چهارشنبه سوری که تاکنون ادامه داشته و دچار تغییراتی نیز شده، آتش بازی است. البته که این مراسم امروزه شکل افراطی به خود گرفته و سایر برنامه های سنتی شب چهارشنبه‌سوری را تحت‌الشعاع قرار داده است.
آجیل مشکل‌گشا
اجداد ما معتقد بودند که خوردن دانه هایی مانند تخمه کدو، تخمه هندوانه، پسته، فندق، گندم و شاهدانه، بادام و تخمه خربزه موجب مهربان تر شدن و دور شدن بدی از آنان خواهد شد.
بالن آرزوها
فرستادن بالن آرزوها به آسمان یکی از رسم هایی است که اخیرا در مراسم چهارشنبه سوری جا باز کرده است. البته که انجام این کار، ریشه در فرهنگ ما ندارد. افراد با روشن‌کردن این بالن‌ها و فرستادن آن به آسمان، آرزو می‌کنند.
خوردنی های معروف چهارشنبه سوری
- آش ابودردا که مانند آش رشته معمولی است، هفت نوع حبوبات در آن بکار رفته است. این آش معمولا توسط خانواده‌های دارای بیمار برای رواشدن حاجت و بهبود بیمارشان، در این شب پخته و پخش می‌شود.
- آجیل هفت مغز، در گذشته نقش مشکل گشا را داشته و مردم برای برآورده شدن جاجات خود آن را بین مردم پخش می‌کردند. این آجیل شامل گردو، کشمش، توت خشک، فندق، بادام، پسته، برگه، باسلوق و… می‌شود.
سخن پایانی
در این مطلب از بلاگ فروشگاه هایپرفامیلی به توضیحات کلی در خصوص چهارشنبه سوری و مراسم های مرتبط به آن پرداختیم. با اجرای این مراسم ها، شب به یادماندنی تری برای خود بسازید.
