خرده فروشی، آخرین حلقه از زنجیره تامین قبل از مشتری نهایی است که وظیفه آن تحویل کالا یا خدمات مورد نیاز مصرف کننده نهایی است. در واقع صنعت خرده فروشی یکی از حلقه های مهم زنجیره تامین است که نقش واسطه را بین تولیدکننده و مشتری نهایی جهت تحویل کالا یا محصول ایفا میکند.
با صنعت خرده فروشی و اهمیت آن آشنا شوید
خرده فروشی یا ریتیل چیست؟ چه اطلاعاتی درباره این صنعت دارید؟ با فامیلی همراه باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم. صنعت خرده فروشی بعنوان آخرین حلقه از زنجیره تامین، قبل از مشتری نهایی در نظر گرفته شده و وظیفه آن تحویل کالا یا خدمات مورد نیاز مصرف کننده نهایی است. در واقع این صنعت، یکی از حلقه های مهم زنجیره تامین بوده و نقش واسطه را بین تولیدکننده و مشتری نهایی، جهت تحویل کالا یا محصول ایفا میکند. بعبارتی میتوان گفت که ریتیل، تکمیل کننده زنجیره تامین صنایع و شرکتهای مختلف به منظور ارائه کالا و خدمات با شرایط مناسب و به بهترین شکل ممکن است.
بیشتر بدانید: فروشگاه های زنجیره ای با چه چالش هایی مواجه میشوند؟
اهمیت خرده فروشی آنجایی نشان داده میشود که تکمیل حلقه های زنجیره تامین در بیشتر کسب و کارها و رسیدن به هدف غایی هر زنجیره تامینی که همانا جلب رضایت مشتری و کسب سود است، بدون وجود صنعت خرده فروشی امکان پذیر نیست. بعبارتی این صنعت موجب آسان شدن تحویل کالا به مصرف کننده شده و نقش مهمی در جلب رضایت مشتری دارد. امروزه صنعت ریتیل، به یک کسب و کار بزرگ با گردش مالی بالا تبدیل شده و جذابیت های خود را داراست. حال در این صنعت محبوب، عرضه کالا و محصولات مختلف به دو روش اصلی انجام میپذیرد. بطور کلی در بازار پر رقابت کنونی، موفقیت هر کسب و کاری، به عوامل مختلفی بستگی دارد. بازارهای کالا بشدت پیچیده و دگرگون شده و نیازهای مشتریان نیز تغییر کرده است. همچنین انتظارات آنها نیز افزایش یافته است.
تفاوت خرده فروشی و عمده فروشی
تفاوت خرده فروشی و عمده فروشی در قیمت نهایی کالاست که به دست مصرف کنندگان میرسد. نرخ محصول خرده فروشی بیشتر از عمده فروشی است. دلیل این موضوع هزینه و سود فروش کالا به کاربران نهایی است. هزینه ای که شامل نیروی انسانی، فضای فروش، تبلیغات و غیره است. خرده فروشان، محصولات را از یک عمده فروش به صورت کلی دریافت میکنند و با قیمتی بالاتر به فروش میرسانند.
زنجیره تامین در صنعت ریتیل
مسلما با اصطلاح زنجیره تامین در صنعت خرده فروشی روبرو شده اید. زنجیره تامین در صنعت خرده فروشی شامل فرایند رساندن محصولات برندهای مختلف به مصرف کنندگان است. این پروسه شامل همه چیز از مواد اولیه برای تولید محصول تا تحویل آن به خریداران است. در صنعت ریتیل، برندهای تجاری باید با بیشترین سرعت ممکن، محصولات خود را به دست مصرف کنندگان برسانند. مدیریت زنجیره تامین در این صنعت، بسیار مهم بوده و به کمک آن میتوان به بهبود فرایند و افزایش خدمات کمک کرد. در نتیجه زنجیره تامین، یک مزیت رقابتی در صنعت خرده فروشی محسوب میشود.
از جمله موضوعات مهم در بحث زنجیره تامین در صنعت خرده فروشی، تکنولوژی و به کارگیری ترندهای به روز زنجیره تامین، صرف هزینه کم، ترکیب انسان و فناوری در زنجیره تامین، فروش اینترنتی و تحویل در درب منزل است. این سیستم به خرده فروشان کمک میکند تا فعالیت های اضافی را کاهش دهند. در نتیجه مشکلاتی مانند هزینه تولید، حمل و نقل، بیمه و ذخیره سازی کالایی را که قابل فروش نیستند، کاهش خواهد یافت. همچنین بحث تدارکات و لجستیک در این زمینه باید به گونه ای باشد تا مشتریان با بحران زنجیره تامین در تحویل کالا مواجه نشوند.
اهمیت مدیریت زنجیره تامین
زنجیره تامین به کنترل ابعاد فروش در تمامی ابعاد کمک میکند. این زنجیره با تامین کننده مواد، همکار حمل و نقل و مراکز توزیع (داخلی یا برونسپاری) و حتی با روش فروش مستقیم کالا (دراپ شیپینگ) ارتباط دارد. حال بدون مدیریت درست و اصولی، کسب و کار شما آسیب میبیند. به غیر از مدیریت عملکرد، از دیگر وظایف زنجیره تامین، مدیریت جریان عبور کالا از همه این کانال ها است. این روند شامل مدیریت ظرفیت و زمانبندی هم میشود.
مزایای فروشگاه های فیزیکی در صنعت خرده فروشی
مکان یابی فروشگاهی و اصول آن در صنعت خرده فروشی، از اهمیت بالایی برخوردار است. بسیاری از برندها معتقدند که بزرگی فروشگاه های فیزیکی، اهمیت زیادی ندارد. چیزی که مهم است، موقعیت مناسب مکانی فروشگاه و نکته سنجی های تاثیرگذار در این زمینه میباشد. با اینحال علیرغم رشد تجارت الکترونیک در صنعت خرده فروشی، هنوز هم فروشگاه های فیزیکی از اهمیت ویژه ای برخوردارند.
ترکیب عناصر بازاریابی (۴PS) در خرده فروشی
مسلما با این اصطلاح در صنعت خرده فروشی مواجه شده اید. چهار متغیر محصول، قیمت، مکان و تبلیغات، ترکیب عناصر بازاریابی خوانده میشوند. طبق این اصول اساسی و مهم، شما باید محصولی را عرضه کنید که مشتریان، قصد خرید آن را دارند. اما این نکته را فراموش نکنید که هر محصول سودآوری متفاوتی دارد. در نتیجه شما باید در طیف گسترده ای از محصولات مورد نظر مشتریان، به خواسته ها و سلیقه های آن ها توجه کنید.
قیمت
تنوع در قیمت را فراموش نکنید. شما باید محصولات متنوعی از قیمت های بالا تا پایین عرضه کنید تا احتمال خرید را بالا ببرید.
مکان
در خرده فروشی شما باید برای محصولات، مکان یابی درست و دقیقی وجود داشته باشد. بعبارتی اگر مشتری برای رسیدن به کالا یا خدمتی که شما عرضه میکنید به مشکل بخورد، مقصر شما هستید.
ترویج و تبلیغ (Promotion)
هنگامی که محصول در خرده فروشی شما وارد شد، باید راه دسترسی مشتری به آن محصول را برای وی ترویج دهید. بعبارتی باید آنها را باخبر کنید تا احتمال خرید را بالا ببرید.
استراتژی های تخفیف در خرده فروشی
یکی از بهترین استراتژی ها در صنعت ریتیل، استراتژی های تخفیف است. معمولا اغلب خرده فروش ها از این استراتژی استفاده میکنند تا انگیزه خرید در مشتری ایجاد شود. این استراتژی، به جذب مشتریان جدید نیز کمک میکند.
انواع استراتژی های تخفیف
یکی از متداول ترین استراتژی های تخفیف، تخفیف در تعطیلات است. در این بین نباید از اهمیت استراتژی تخفیف برای خریدهای مرجوعی غافل شوید. در واقع استقبال از کالاهای مرجوعی و پاسخگویی به موقع و مناسب، تاثیر مثبتی در ذهن مشتری میگذارد. از دیگر استراتژی های مهم تخفیف، پیش خرید برای محصولات جدید است.
بهترین استراتژی های تخفیف را بشناسید
یکی از بزرگترین اشتباهات در اجرای استراتژی تخفیف، اعمال تخفیف بدون در نظر گرفتن رفتار خرید مشتری است. این استراتژی به احتمال زیاد، فروش زیادی را رقم میزند اما شاید در طولانی مدت، آسیبزا شود. در نتیجه بهترین کار، ایجاد تعادل بین زمان و تعداد دفعات استفاده از تخفیف است.
چگونه و چه زمانی از استراتژی تخفیف استفاده کنیم؟
قبل از بررسی این موضوع، باید نکته ای را ذکر کنیم. اینکه استفاده از تکنیک تخفیف ممکن است برای برخی فروشگاه ها مفید نباشد در نتیجه پیش از استفاده از این تکنیک، بهتر است که در مورد ارائه تخفیفات، به خوبی تحقیق کنید. استراتژی تخفیف باید همسو با اهداف کسب و کار شما باشد. بعبارتی باید موضوع را مشخص کنید، بعنوان مثال اعمال تخفیف برای پاکسازی موجودی کالا یا افزایش درآمد؟
استراتژی تخفیف در تعطیلات
تعطیلات، بهترین زمان برای ارائه تخفیفات به مشتریان است. زیرا در این زمان، آنها فرصت بیشتری برای مطالعه پیشنهادهای تخفیف دارند. در نتیجه برنامه ریزی کرده و پکیج های هیجان انگیزی به آنها ارائه دهید.
روش های عرضه کالا و محصولات در صنعت خرده فروشی
خرده فروشی فیزیکی
در این روش، انواع کالا و محصولات، در مکانی معین، در معرض بازدید مشتری نهایی قرار میگیرد. بعبارتی مشتری با حضور در محل عرضه کالا، خرید کالاهای مد نظر خود را انجام میدهد. محبوب ترین انواع کسب و کارهای خرده فروشی، شامل فروشگاه های زنجیره ای، هایپر مارکتها، خرده فروشی های تخصصی و سوپر مارکتها برخی از انواع کسب و کارهای خرده فروشی میباشند.
در حال حاضر، شرکت های متنوعی در زمینه خرده فروشی در جهان مشغول به کار هستند. شرکت های محبوبی مانند وال مارت، کارفور و فروشگاه های زنجیره ای ایرانی مانند هایپرفامیلی، افق کوروش، رفاه، جانبو، هفت و ….
خرده فروشی آنلاین (اینترنتی)
با پیشرفت دانش و تکنولوژی، زیرساختهای مورد نیاز بر بستر فناوری اطلاعات (IT) فراهم شده و امکان فروش کالا و محصولات را بصورت آنلاین و از طریق بستر اینترنت فراهم کرده است. این شکل جدید از صنعت خرده فروشی، طرفداران زیادی داشته و تحول عظیمی بوجود آورده است. از جمله پیشتازان این نوع خرده فروشی، شرکت آمازون بعنوان یک شرکت بین المللی و شرکت دی جی کالا در ایران هستند. حال با توجه به اهمیت این موضوع، یکی از الزامات این صنعت، استفاده از زیرساخت ها و تجهیزات مناسب است تا از طریق آن امکان عرضه و فروش کالاها و محصولات مختلف به راحتی فراهم گردد.
محصولات فروشگاهی لازم در ایجاد زیرساخت فروشگاه های زنجیره ای
- قفسه های فروشگاهی و تجهیزات تکمیلی
- میز صندوق فروشگاهی(کانترها)
- سبد و چرخهای خرید (ترولی)
قفسه های فروشگاهی
طراحی انعطاف پذیر و منحصر به فرد قفسه های فروشگاهی، آنها را به یک گزینه مناسب برای استفاده در فروشگاه های زنجیره ای تبدیل کرده است. حال از آنجایی که این نوع قفسه ها مستقیما در معرض دید خریداران و مشتریان نهایی قرار دارند، نوع طراحی، ویژگیهای فنی و شکل ظاهری آنها اهمیت دوچندانی پیدا مینماید. هر چه قفسه ها شکیل تر و جذاب تر باشد، به همان اندازه فروشگاه ها و چیدمان کالاها در داخل آن از جذابیت بصری بیشتری برخوردار است. عمده تفاوت اصلی قفسه ها در ابعاد، شکل و ضخامت مقاطع مورد استفاده و تجهیزات جانبی مرتبط با آنها است.
کانترهای فروشگاهی
از مهم ترین تجهیزات فروشگاهی که وجود آن در فروشگاه زنجیره ای واجب است، کانتر یا میز صندوق فروشگاهی است. این وسیله، آخرین حلقه ارتباطی است که بوسیله آن فرآیند خرید مشتریان با پرداخت مبلغ فاکتور و بسته بنـدی کالاهای خریداری شده تکمیل میگردد. این میز قابلیت نصـب و بکارگیری تجهیزات و ابزارهای مختلفی همچون رایانه، چاپگر صنعتی، بارکدخوان را دارد که موجب تسهیل و تسریع در خرید مشتریان میگردد.
ترولی فروشگاهی و سبد های چرخ دار خرید
این سبد چرخ دار، خرید را برای مشتریان آسان کرده و استفاده از آن در فروشگاه الزامی است.
نحوه بکارگیری و چیدمان تجهیزات فروشگاهی، امری اختصاصی و حرفه ای بوده و تاثیر بسزایی در رویکرد مشتری نهایی و ایجاد جذابیت برای ایشان خواهد داشت. استفاده اصولی و درست از این تجهیزات موجب ترغیب خریدار یا مصرف کننده نهایی شده و باعث میگردد تا حس بهتری از خرید خود داشته باشند. در یک نتیجه گیری کلی میتوان گفت تجهیزات مورد نیاز در صنعت خرده فروشی باید بعنوان یک الزام در جهت تکمیل زنجیره تامین کسب و کارها همواره مد نظر قرار گیرد و توجه ویژه ای به آن شود.
از مشتری در صنعت ریتیل پشتیبانی کنید
تجربه مشتری یکی از مهم ترین نکاتی است که هر خرده فروشی باید به آن توجه کند. به این منظور، باید با استفاده از بخش پشتیبانی، با مشتری روابط معنادار برقرار کنید. بعبارتی در تعامل با مشتری، باید احتمال بازگشت مجدد مشتری به سمت کسب و کار خود را افزایش دهید. در این بین، ارتباطات با مشتریان و سرعت در پاسخگویی بسیار مهم است. حال یکی از ساده ترین راهکارها برای ایجاد رضایت در مشتری، استفاده از چت بات ها برای پاسخگویی سریع است. اما طبق تحقیقات انجام شده، در زمینه پشتیبانی، مشتریان ترجیح میدهند که با یک شخص واقعی صحبت کنند. به همین منظور، در اغلب صنعت ها، از نیروهای آموزش دیده برای برقراری ارتباط با مشتری استفاده میکنند که به آن مرکز تماس میگویند.
منابع انسانی و اهمیت آن در فروشگاه خرده فروشی
این نکته را فراموش نکنید که کارگران و کارمندان در فروشگاه خرده فروشی، از اهمیت بالایی برخوردارند. حال فردی که مدیریت این افراد و کارهای آنان را بر عهده دارد، فردی نیست جز مدیر منابع انسانی. این مدیر باید زمانی را برای بازدید از فروشگاه و برقراری ارتباط با کارمندان در نظر بگیرد. او باید به دغدغه های آنها گوش داده و به آن رسیدگی کند. ایجاد برنامه های تشویقی برای کارکنان برای وفاداری به سازمان و آموزش بخش های مختلف برای بهبود در عملکرد، از جمله نکاتی است که در بخش منابع انسانی باید به آن اهمیت ویژه ای داد.
نقش (CRM) در خرده فروشی
مسلما با نام CRM آشنایی دارید. این پلتفرم به شما امکان تجزیه و تحلیل مشتریان گذشته، فعلی و آینده را میدهد. هدف اصلی CRM سنتی اتحاد کارمندان و مشتریان با هم است.
آینده صنعت خرده فروشی
خدمات هوشمند
مسلما با هوش مصنوعی و کاربردهای آن آشنایی دارید. خرده فروشان میتوانند از داده هایی که در اختیار دارند، برای ایجاد خدمات هوشمند و مجهز به هوش مصنوعی بهره ببرند. این هوش مصنوعی روی تجربه خرید مشتریان نیز تاثیر مثبتی خواهد داشت. در نتیجه استفاده از آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
آسان شدن خرید
در حال حاضر، آسان شدن فرایند خرید محصولات به وفور دیده شده و هر چه جلوتر میرویم بیشتر نیز مشاهده میشود. بعبارتی اگر بخواهید محصولی را داشته باشید، باید بتوانید فورا آن را خریداری کنید. این تجربه بسیار جذاب بوده و در خرید بدون موانع و به سهولت، از اهمیت زیادی برخوردار است.
رشد فزاینده مصرف کنندگان آگاه در صنعت خرده فروشی
از دیگر موضوعاتی که جزو ترندهای اصلی در آینده خرده فروشی محسوب میشود، مصرف کنندگان آگاه است. مشتریان هنگام خرید، به دنبال شفافیت بوده و به محیط زیست نیز اهمیت میدهند. در نتیجه در آینده، برچسب گذاری، بخش مهمی از ارائه خدمات در خرده فروشی است.
اطلاعات اصلی باید روی محصولات درج شود. همچنین برچسب هایی مانند برچسب کربن، مواد غذایی و اطلاعات از منابع، روی محصولات قرار بگیرد.
مزایا و معایب خرید آفلاین در خرده فروشی
بسیاری از افراد، خرید حضوری و فیزیکی را به خرید آنلاین ترجیح میدهند. از مزایای خرید حضوری و آفلاین، تعامل با فروشندگان و افراد مختلف است. از مزایای دیگر آن میتوان به بررسی و لمس جنس و نوع کالا از نزدیک اشاره کرد. این موضوع، احتمال خرید مشتری را بالا برده و همچنین برای آنها یک تفریح محسوب میشود. حتی گاها یک مشتری قصد خرید نداشته ولی با بازاریابی مناسب شما، منجر به بالا رفتن احتمال خرید میشود. با اینحال هزینه رفت و آمد و ماندن طولانی مدت در صف برای خرید، ممکن است آنها را منصرف از خرید حضوری کرده و بسوی خرید آنلاین سوق دهد.
مزایا و معایب خرده فروشی آنلاین
مزایا
اصلی ترین مزیت خرید آنلاین، صرفه جویی در زمان و انجام شدن سریعتر روند خرید کالا است. کافیست نام کالای مورد نظرتان را سرچ کرده و با گزینه های متنوع مواجه شوید. صرفه جویی در زمان، نمایش کامل همه محصولات و موارد مشابه با آنها از جمله مزایایی است که میتوان به آن اشاره کرد.
معایب
برخی از معایب خرده فروشی آنلاین را نمیتوان نادیده گرفت. بعنوان مثال برای اغلب افراد، امنیت و حفظ حریم شخصی افراد بسیار مهم بوده و در نتیجه نمیتوانند براحتی اعتماد کنند. به همین منظور، بهتر است قبل از خرید، گواهی امنیت وبسایت خرده فروشی را چک کرده و پس از اطمینان، اقدام به خرید کنید. در نتیجه امنیت و عدم اعتماد، موضوعی است که موجب میشود تا مشتریان، اعتماد نکرده و لمس و مشاهده کالا از نزدیک را ترجیح دهند.
سخن پایانی درباره صنعت خرده فروشی
تغییر و تحولات رخ داده در این صنعت، بسیار چشمگیر بوده است. از جمله تحولات رخ داده میتوان به استفاده از پلتفرم های تجارت الکترونیک اشاره کرد. هوشمندسازی و استفاده از هوش مصنوعی نیز در آینده ای نه چندان دور، در این صنعت رخ خواهد داد. هر خرده فروشی برای حفظ بیزینس خود، باید در مسیر این ترندها قرار گرفته و خود را از چالش های پیش رو دور کند. ما در این مطلب از بلاگ هایپر، به شرح نکات مهم درباره صنعت خرده فروشی و اهمیت آن پرداختیم. امیدواریم که برای شما مفید واقع شود.