فال سوزن در همدان، غذای شب چله در اصفهان، برگزاری مراسم کف زنی در خراسان جنوبی، دور کرسی نشستن مردم آذربایجان شرقی، گیلان و فال هندانه پوس و شب چره در قزوین، از آداب و رسوم جالب شب یلدا در شهرهای مختلف است.
آداب و رسوم جالب شب یلدا در شهرهای مختلف
جشن یلدا یکی از جشن های باستانی است که در هر شهر با توجه به فرهنگ کهن آن، آداب و رسوم مخصوص به خود را دارد. البته که آداب و رسوم کلی این جشن در همه شهرها یکسان بوده اما یکسری سنت ها منحصر به شهر خاصی است. بطور کلی سوال ما این است که خانواده ها در شب یلدا چه میکنند؟ ما در این مطلب از بلاگ هایپر تعدادی از جذاب ترین آداب و رسوم شهرهای ایران را برای شما شرح میدهیم. برای آشنایی با این سنت ها با ما همراه باشید.
بیشتر بدانید: باقلوا استانبولی را به سادگی در خانه تهیه کنید
آداب و رسوم شهرهای ایران در شب یلدا
فال سوزن در همدان
فال سوزن یکی از قدیمی ترین رسم ها در همدان است که هنوز هم بعضی خانواده ها آن را اجرا میکنند. برای انجام فال سوزن، یک تکه پارچه تازه و آب نخورده آماده میکنند. سپس یک خانم مسن که اشعاری را حفظ است، یک شعر میخواند. در حین خواندن، دختر بچه کوچکی، روی پارچه مربوطه سوزن میزند. پس از تمام شدن هر شعر، حاضران مجلس نیت میکنند. هر محلی که دختر سوزن زده مخصوص یک شعر است و هر فردی که نیت کرده، یکی از آنها را که مخصوص یک شعری است را انتخاب و شعر را جواب نیت خود میداند.
غذای شب چله در اصفهان
خوردن چلسمه یکی از آداب و رسوم قدیمی اصفهانی ها است. در گذشته به آجیل و تنقلاتی مانند گندم، مویز، کشمش، نخود و شاهدانه چلسمه میگفتند. بعلاوه میوه های فصل مانند انار و خرمالو نیز همیشه در سفره یلدای اصفهانی ها حضور دارد. از غذاهای مخصوص اصفهان که در شب یلدا صرف میشود، آش کدو است. شیره با برف نیز از جمله خوراکی هایی است که در این شب طولانی خورده میشود.
برگزاری مراسم کف زنی در خراسان جنوبی
از جالب ترین آداب و رسومی که در خراسان جنوبی برگزار میشود، مراسم کف زنی است. به این منظور ریشه گیاهی به نام چوبک (بیخ) را در آب خیس داده و سپس چند بار آن را میجوشانند. پس از آن در ظرفی بزرگ که تغاز نامیده میشود، قرار میدهند. سپس مردان و پسران جوان دستههای نازک چوب را آنقدر داخل ظرف سفالی میزنند تا کف کند. بعلاوه بسیاری از جوانان، این کفها را به سمت هم پرت کرده و به صورت یکدیگر میمالند.
غذاهای خوشمزه مازندرانی ها
در شب یلدا، غذاهایی مانند ماهی یا اردک شکم پر، سبزی پلو با مرغ و کوکو سبزی در سفره مازندرانی ها همیشه یافت میشود. بعلاوه مازندرانیها در گذشته و حتی هم اکنون، اعتقاد داشتند که خوردن یک قاچ هندوانه، دندان درد را در طول سال از فرد دور کرده و همچنین تمام حاجات او را برآورده میکند.
از دیگر آداب و رسوم مازندرانی ها برای تازه عروسها، بردن خرجی و گرفتن فال گردو برای آنهاست.
دور کرسی نشستن مردم آذربایجان شرقی
از مهم ترین رسومی که در شب یلدا برگزار میشود، نشستن دور کرسی و صحبت و شعر خوانی است. به عبارتی اهل خانواده و مهمان ها دور کرسی نشسته و به داستان ها و خاطرات بزرگترها گوش میدهند. خواندن دوبیتیهای آذری یا بایاتیلار و طرح کردن انواع معما نیز در شب چله توسط آذری ها انجام میشود.
از دیگر فعالیت های مردم آذربایجان شرقی، جمع شدن افراد در محلی وسیع و درست کردن آتش است که به آن چله قاشدی میگویند. پس از درست کردن آتش، از روی آن پریده و و با زبان ترکی و ریتمی زیبا میگویند: “چله قاشدی ها چله قاشدی ها” به معنای «چله فرار کرد ها، چله فرار کرد ها.
گیلان و فال هندانه پوس
یکی از رسوم متداول مردم گیلان، فال هندوانه پوس است. برای گرفتن این فال، پوست هندوانه را به چهار قسمت طولی تقسیم کرده و هر چهار پوست را به پشت سر خود میاندازند. 4 حالت رخ میدهد: اگر دو قاچ هندوانه، سفید و دو قاچ، سبز باشد، به معنای حد وسط بودن برای نیت فرد است. اگر سه قاچ سبز و یک قاچ سفید بیفتد، نیت آن خوب است، اگر سه قاچ سفید و یک قاچ سبز باشد، نیت بد است. اگر هر چهار قاچ سبز باشد، به معنای خیلی خوب و اگر هر چهار قاچ سفید باشد، به معنای خیلی بد است.
شب چره در قزوین
شب یلدا در قزوین به اینگونه است که افراد با میوه های خشک و سرخ رنگ که شب چره نام دارد، به خانه بزرگترها میروند. معمولا در قزوین برای شام سبزی پلو با ماهی دودی میل میکنند. بعلاوه تنقلات و خوراکی هایی مانند گردو، کشمش، تخمه، آجیل، انجیر خشک و غیره نیز استفاده میشود. یکی از اعتقادات قدیمی که در این شهر وجود دارد این است که اگر در شب یلدا ننه سرما گریه کند باران خواهد بارید، اگر پنبه های لحاف بیرون بریزد برف خواهد بارید و اگر گردنبند مروارید ننه سرما پاره شود تگرگ خواهد بارید.
سخن پایانی
جشن یلدا فقط به ایران محدود نشده و در کشورهای دیگر نیز شناخته شده است. ما در این مقاله به شرح برخی از آداب و رسوهای مهم شهرهای مختلف در جشن شب یلدا پرداختیم. امیدوارم که این مطلب فروشگاه فامیلی برای شما مفید واقع شود.